در این که بنگاهها چگونه قیمت گذاری می کنند- تا آنجا که من می دانم- هیچ گونه توافق عمومی وجود ندارد. به گمانم دلیل این امر این است که عوامل متعددی بر قیمت گذاری بتگاه تاثیر می گذارند. بطور کلی می توان از 5 عامل سخن گفت که در قیمت گذاری یک محصول موثرند. بطور اختصار به توضیح این عوامل می پردازم.
1- نوع محصول:

در این جا محصولات صنعتی و محصولاتی که برای مصرف کنندگان معمولی تولید می شوند به یک شیوه قیمت گذاری نمی شوند.
2- میزان رقابت در بازار:

بطور کلی می توان از سه نوع ساختار بازار سخن گفت.
- بازار رقابتی
- بازار انحصاری
- بازار انحصار ناقص
3- سن کالا
منظورم از سن کالا در این جا توجه به دو نکته است.
- کالاهای موجود
- کالاهای نو و تازه: کالاهای نو و تازه خود به دو گروه قابل تقسیم اند.
محصولی که کاملا نو و تازه است و در نتیجه در باره اش اطلاعات قابل اعتمادی نداریم.
-محصولی که به واقع شکل بهبود یافته محصولی است که پیشتر در بازار وجود داشت و درباره اش، اطلاعات زیادی در خصوص رفتار مصرف کنندگان و یا رقبا در دست است.
4- ماهیت تولید
- تولید کنندگان تک محصولی
- تولید ات مشترک- به عنوان نمونه یک واحد کشاورزی که در حیطه تولید گوشت گوسفند فعالیت می کند ولی پرورش گوسفند، علاوه بر گوشت، باعث تولید پشم و پوست گوسفند هم می شود.
- تولیدکنندگان چند محصولی: برای نمونه بنگاه فورد را در نظر بگیرید که انواع متفاوت اتوموبییل فورد تولید می کند. حداقل بخشی از هزینه های تولید بین این محصولات مختلف سرشکن می شود.
- تولید کنندگانی که بطور عمودی ادغام شده اند. برای نمونه تولید کننده اتوموبیل که کارخانه تولید تایر هم دارد.
5- ظرفیت تولید:
- ظرفیت تولیدی موجود
- افزودن بر ظرفیت تولیدی.
به نظر من، قابل فهم است که چرا تنها یک شیوه قیمت گذاری در همه این موارد مصداق ندارد. علاوه بر آن چه که گفته ام گفتن دارد که قیمت گذاری تنها یک عامل در فرایند رقابت در بازار است. عوامل دیگری که باید در این راستا مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از:
- تبلیغات:

که اگرچه به عنوان وسیله ای برای « رقابت» بررسی می شود ولی دراغلب موارد، هدف اش کاستن از میزان رقابت در بازار است. ( در پست دیگری به این مقوله خواهم پرداخت)
- تفکیک محصولی
- در پیوند با محصولات مصرفی بادوام، کیفیت خدمات پس از فروش
تازه از این عوامل که بگذریم، در صحبت های یومیه، و حتی در مقالات خویش وقتی از « قیمت» سخن می گوئیم، اغلب روشن نیست که منظورمان به واقع، چیست؟ به سخن دیگر، وقتی از « قیمت» حرف می زنیم منظورمان کدام قیمت است؟
- قیمت لیست شده
- قیمت واقعی
- قیمت با تخفیفات مخصوص
- قیمت وقتی که برای پرداخت نقدی، شامل تخفیف می شود.
- قیمت ها وقتی که نسیه خرید می کنیم.
- قیمت ها وقتی که یک کالای قدیمی را به عنوان بخشی از پرداخت ارایه می دهیم ( به ویژه در خرید اتوموبیل).
- قیمت عمده فروشی
- قیمت خرده فروشی
از سوی دیگر، الگوهای اقتصادی قیمت گذاری، معمولا براین فرض استوارند که فروشنده با اطلاع کامل از مختصات بازار، تصمیم گیری می کند و روشن است که هیچ فروشنده ای این اطلاعات کامل را ندارد. به عبارت دیگر، قیمت گذاری در شرایط حضور اطلاعات ناقص و عدم اطمینان، با این الگوها تفاوت دارد.
به عنوان آخرین نکته، باید به تفاوت بین « تولید» و « فروش» نیز اشاره کنم. در شرایطی که بخشی از محصول، در انبار می ماند، قیمت تعادلی چگونه تعیین می شود؟
قصدم در این نوشتار، توجه شمای خواننده به این واقعیت است که واقعیت زندگی اقتصادی، از این مدل های اندکی زیادی ساده شده، کمی دشوارتر است و به همین خاطر، لازم است که با توجه به واقعیت ها، تصمیم گیری شود.