آن قدیم ها که کسی را یارای دست رسی به کره ماه نبود، رندی به طعنه گفته بود که « من می گویم کره ماه، این دایره سفیدی که شبها درآسمان می بینید، از جنس پنیرسفید هلندی است» و هرکس هم که می گفت بابا جان، حرف دهنت را بفهم، او هم جواب می داد اگر حرف مرا قبول ندارید خودتان به ماه بروید و بنگرید تا صحت عرایض من برشما روشن شود. حالا به تعبیری شده، کار این آقای احمدی نژاد و دولت متبوع ایشان در باره اقتصاد ایران. روز وهفته ای نیست که ادعا پشت ادعا تحویل ندهند و اگر هم کسی سند وشاهد بخواهد که لابد دیگر دارد برای « مستکبرین عشوه گری می کند» و یا چشم دیدن موفقیت های « دولت نهم» را ندارد ویا اگر کسی رویش را اندکی زیادی زیاد کند، که برادران و خواهران حراست، درروز روشن آدم ربائی می کنند تا دیگر کسی هوس زبان درازی نکند. این بگیر وببندهای اندکی زیادی این اواخر، گذشته از مقوله « نیش عقرب»، به احتمال زیاد به این رویدادها بی ارتباط نیست. البته در کنار این شیوه عملکرد حاکمیت، واقعیت های موجود اندکی زیادی بی رحم اند. به شماری از این واقعیت ها اشاره می کنم تا روشن شود که چه می گویم.
رئیس جمهور « مهرورز» در استان فارس تاکید کرد: «دولت مى‌خواهد با حداکثر شتاب ثروت ملى را در اختیار مردم قرار دهد». او در جمع مردم کازرون با بیان اینکه «با صدور هر قطعنامه ضد ایرانی، کشورمان پیشرفت جدیدى در مسئله هسته‌اى را به نمایش مى‌گذارد»، تاکید کرد:« اگر مى‌خواهند، دوباره قطعنامه صادر کنند تا ملت ایران دستاوردهاى جدید خود را نشان دهد».
روکردن « دست آوردهای جدید» در « مسئله هسته ای» را به خودشان واگذار می کنم و دراین وجیزه، می کوشم گوشه ای از دست آوردهای ریاست جمهوری خود ایشان را از لابلای اخباری که از سوی مدافعان همین دولت در عرصه اقتصاد منتشر شده است وارسی بکنم.
و اما قبل از آن اجازه بدهید چند لحظه ای پای سخنان آقای دکتر الهام بنشینیم، این سخنگوی محترم دولت که حالا وزیر دادگستری هم شده است اصولا آدم بسیار« جالبی» است و « زبان» خاص خودش را دارد. نکات مهم تازه ترین کنفرانس خبری ایشان این است که تلاش دولت نهم این است که در « در سال 86 گام بلندی به سوی توسعه، آرامش و رفاه برای عموم طبقات مردم و عدالت بردارد». او هم چنین افزود که «تلاش های دولت در سال گذشته نشان داد افق حركت خوب و امیدوار كننده است». درهمان ابتدای نشست مطبوعاتی، « اشتباه» مرکز پژوهش های مجلس را به این صورت « تصحیح» کردکه« مركز پژوهش های مجلس برای سال 82 نرخ 21 درصد تورم و برای سال 83 نرخ 5/19 درصد را پیش بینی كرده بود ولی گزارش بانك مركزی نشان می دهد نرخ تورم در سال 82، 6/15 درصد و در سال 83 نیز 2/15درصد بود. ». اگر حرف ایشان را درست فهمیده باشم، به نظر ایشان، مرکز پژوهش ها درمورد این نرخ ها اشتباه کرده بود و بعلاوه، تورم در ایران روند نزولی داشته است. الهام مدعی است که اختلاف بین مرکز پژوش ها وبانک مرکزی « حاکی از شیوه مدل محاسبه نرخ تورم» است و« مركز پژوهش ها در سال 85 در گزارش تحقیقی خود از شیوه محاسبه این نرخ به وسیله مراكز غیر رسمی انتقاد كرده بود و تاكید داشت نرخ تورم توسط بانك مركزی باید تعیین و اعلام شود.». به سخن دیگر، آقای الهام دارد اینجا، سخنان مرکز را بر علیه خودشان بکار می گیرد. البته می توان تفسیر دیگری هم روی این نظرالهام گذاشت که دیگران فقط تا موقعی درست می گویند که با ایشان و دولت متبوع ایشان هم عقیده باشند. و بعد، می رسیم به این نکته اساسی در این نشست آقای الهام که « در همه جای دنیا به ویژه كشور ما بانك مركزی مرجع تشخیص و اعلام نرخ تورم است» و ادامه داد«اگر مراكز غیر رسمی با روش رسمی و یكسان و مورد تایید این بانك و براساس متغییر اقتصادی به محاسبه میزان تورم نپردازند، نتیجه مناسبی حاصل نشده و در ساختار اجرایی وعملی كشور تاثیر منفی می گذارد». حالا که زمینه سازی های لازم صورت گرفته است پس، « گزارش مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در خصوص تورم 23 درصدی در سال 86 به دلیل عدم هماهنگی با مدل ارائه شده از سوی بانك مركزی برای محاسبه نرخ تورم هماهنگی نداشته و دارای اشكالات ساختاری است».
پس تا این جا روشن شد که نرخ تورمی که مورد قبول ایشان است آن نرخی است که از سوی بانک مرکزی اعلام می شود.
خوب آقای الهام بفرمائید:
بانک مرکزی متوسط قیمت خرده فروشی برخی از مواد خوراکی در تهران در هفته منتهی به 24/1/1386را اعلام کرد که براساس آن، قیمت میوه‌های تازه در هفته مورد بررسی، 21.6 درصد افزایش یافت
البته باید به نکته ای در این جا اشاره بکنم. همین روزها، وقتی میزان تورم سالانه در انگلیس به 3.1 درصد رسید، چیزی نمانده است که وزیر خزانه داری کشور را به سیخ بکشند ولی اگر بنا به گزارش بانک مرکزی، قیمت میوه های تازه در هفته مورد بررسی، 21.6 درصد افزایش یافته باشد، در آن صورت، نرخ تورم سالانه پس به چه میزان است؟ قبل از این که کس دیگری بگوید، بگویم و بگذرم که من هم می دانم که یک سبد محصول داریم که متوسط تغییرات قیمتی بیش از 300 محصول را برای یک دوره یک ساله درآن در نظر گرفته و بعد میزان تورم را اندازه گیری می کنیم پس خواهش می کنم، درس اقصاد کلان ندهید که نرخ تورم یک چیز است و این تغییرات قیمتی یک چیز دیگر.
در آن چه که می آید، قصدم سخن پراکنی در مورد علت تورم و یا شیوه های مبارزه با آن و یا حتی شیوه های اندازه گیری آن هم نیست. به اثرات ویرانگر تورم برزندگی کسانی که درآمد ثابت دارند و یا درآمدشان به اندازه افزایش قیمت ها زیاد نمی شود هم نمی پردازم. وارسیدن این وجوه را می گذارم برای « اقتصاددانان»، می خواهم از شواهدی سخن بگویم که نمی دانم چه می شود که وقتی وارد محاسبات بانک مرکزی و یا دولت فخیمه می شود تاثیرشان برروی نرخ تورمی که محاسبه می کنند، یک مرتبه کش می رود و نتیجه این می شود که همان طور که پیشتر دیده بودیم، سخن گوی دولت برای ما روند کاهش یابنده تورمی درایران « کشف» می کند!
نورانی – نائب رئیس اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره بار- با اشاره به این كه قیمت میوه در كشورهای هدف برای صادرات، افزایش نیافته است گفت: افزایش هزینه صادرات مانند كرایه حمل و هزینه‌های كارگری باعث كاهش صادرات میوه می‌شود. وی گفت: هزینه‌های بسته‌بندی، یخچالی، كرایه حمل كانتینر و هزینه برق افزایش یافته در عوض قیمت محصول صادراتی ثابت مانده است. اگر این حرفها واقعیت دارد پس نمی توان « رونق» صادرات غیرنفتی و در این جا میوه ها را یکی ازدلایل بالا رفتن قیمت های آنها دانست. از سوی دیگر، به گفته مدیر پروژه فازهای 17 و 18 پارس جنوبی در شرکت مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی، خبر داریم که « رشد 50 تا 60 درصدی قیمت فولاد هزینه‌های این پروژه را بسیار افزایش داده است.». با این حساب، اگر قیمت فولاد نمی دانم در طول چه مدت، 50 تا 60 درصد افزایش یافته باشد، بدیهی است که قیمت هر آن چه ای که با استفاده از فولاد در این جامعه تولید می شود، بسته به درجه اهمیت فولاد در آن، بالا خواهد رفت.
درهمان گزارش پیش گفته- بانک مرکزی- همچنین اعلام شده است: بهای پنیر غیرپاستوریزه ‌٣/٠ درصد، كره پاستوریزه ‌٥/٠ درصد، تخم مرغ ‌١/٥ درصد، برنج داخله ‌٢/١ درصد الی ‌٤/١ درصد، حبوبات بجز نخود ٢/٠ درصد تا ‌٩/٢ درصد، لیمو شیرین ‌٥/٧٣ درصد و سایر اقلام ‌٢/٣ درصد الی ‌٧/٣٠ درصد، خیار ‌٩/٣ درصد، گوجه فرنگی، ‌٩/٤٥ درصد، گوشت قرمز نسبت به هفته مشابه ماه قبل ‌٢/٠ درصد، گوشت مرغ ‌٣/١ درصد افزایش یافت. قیمت قند و شكر نیز نسبت به هفته مشابه ماه قبل به ترتیب ‌٨/٠ درصد و ‌٥/٠ درصد، چای خارجی ‌٤/٢ درصد و انواع روغن نباتی ‌٦/٠ درصد الی ‌٩/٠ درصد بالا رفت. نکته ای که در باره این ارقام، جالب توجه است این که اولا این سیر افزایش قیمت، فقط مربوط به میوه های تازه نیست بلکه به قول معروف، از جان آدم تا شیرمرغ در این اقتصادی که به قول آقای الهام قراراست درامسال « گام بلندی به سوی توسعه، آرامش و رفاه برای عموم طبقات مردم و عدالت بردارد» با افزایش قیمت روبروبوده اند.
از سوی دیگر، رئیس اتحادیه مرغداران تأکید می کند که در صورتی که عوارض واردات سویا و کنجاله که از حدود 4 ماه پیش حذف شده بود در فروردین ماه امسال مجددا اعمال شود «قیمت مرغ و تخم مرغ افزایش چشمگیری خواهد یافت». البته نمی دانیم که منظور از« چشمگیر» چه میزان است ولی هرچه هست، لابد «چشمگیر» خواهد بود! البته خواهید دید که از افزایش 44% درصد گوشت مرغ سخن می گویند. نکته ای که دوست دارم برآن تاکید دوباره ای بکنم به واقع همه جاگیری این فشارهای تورمی است. برای نمونه به این اخبار توجه کنید.به گزارش مهر، امسال پس از گرانی انواع میوه در آستانه شب یلدا، سیب زمینی نیز در ردیف میوه‌های شب یلدا قرار گرفته و قیمت آن به طرز قابل توجهی افزایش یافته است به نحوی که خرید حتی یک کیلو از این کالای پرمصرف برای برخی خانواده‌های کم درآمد امکان پذیر نیست. جالب این که اگرچه قیمت به « طرز قابل توجهی» افزایش یافت ولی رقمی از این میزان قابل توجه به دست نمی دهند. در جای دیگر، کارشناسان که اندکی منصف ترند یک تصویر کلی می دهند و اعلام می کنند که با حذف یارانه 50 میلیارد تومانی سوخت و یارانه خدمات فرودگاهی در كشور نرخ بلیت هواپیما درسال آینده «چند برابر» می‌شود البته این جا هم نمی دانیم که به واقع چند برابر خواهد شد..
نوروز کهزادی از افزایش میانگین 42 درصدی مبلغ بیمه نامه های شخص ثالث ماشین‌های سواری با توجه به افزایش مبلغ دیه در سال‌جاری خبر داد.عضوهیئت مدیره انجمن انبوه سازان کشوردرگفتگو با خبرنگارمهر درباره خروج سیمان ازسبد حمایتی که در کمیسیون فرعی شورای اقتصاد به تصویب رسیده، ‌افزود:‌ «در صورت تصویب خروج سیمان از سبد حمایتی در شورای اقتصاد و آن هم درآغاز فصل ساخت وساز موجب افزایش 50 تا 60 درصدی بسیاری ازفرآورده های ساختمانی و افزایش 20 تا 30 درصدی قیمت مسکن خواهد شد». قیمت فولاد که 50 تا 60درصد بیشتر شده است، قیمت سیمان هم که قرار است به همین میزان بالابرود و اگر فقط از منشاء قیمت سیمان، بهای مسکن 20 تا 30 درصد بیشتر بشود، طبیعتا، باید افزایش قیمتی به ازای افزایش قیمت فولاد هم در نظر گرفت. البته هربچه مکتبی هم می داند که وقتی، قیمت خانه بالا می رود، قیمت اجاره هم بیشتر می شود.
ماكارونی درجه یك 700 گرمی كه تا قبل از گرانی آرد- که قیمت اش بیش از دو برابرشد- 550 تومان عرضه می‌شد با افزایش قیمت 130 تا 140 تومانی مواجه شد و به دلیل اینكه از قبل سود این محصولات بسیار بالا بود به دو برابر افزایش نیافت. البته وقتی قیمت آرد بیش از دوبرابر بشود، همه محصولاتی که در تولید شان باید از آرد استفاده کرد، با افزایش قیمت روبرو خواهند شد.
در هفته منتهی به 24 فروردین 86، قیمت انواع گوشت قرمز نسبت به هفته مشابه ماه قبل اندكی افزایش داشت بهای گوشت مرغ بالا رفت. در هفته مورد گزارش قیمت چای خارجی نسبت به هفته مشابه ماه قبل افزایش یافت. البته علاوه براین اقلام، تخم مرغ، برنج داخلی، خیار، گوچه فرنگی، قند وشکر، روغن نباتی و حبوبات به غیر از نخودبه درجات مختلف گران تر شدند.
ظاهرا نمک این آش آن قدر زیاد شده است که حتی داد نمایندگان مجلس هفتم هم در آمده است، نماینده کاشان در مجلس می گوید، «مسوولان فکري به حال گراني و بيکاري کنند. سطح قيمت مايحتاج ضروري به نحو افسارگسيخته يي رو به افزايش است». به گفته این وکیل، «قيمت يک شاخه آهن که در فروردين سال گذشته حدود 120 هزار تومان بود امروز 240 هزار تومان است (100%) و گوشت مرغ از 1600 تومان به 2300 تومان (44%)، هر کيلو تخم مرغ از 700 تومان به 1300 تومان (86%)، حبوبات به طور متوسط از 600 تومان به 1400 تومان (133%) و قيمت مسکن بسته به منطقه از 40 تا بيش از 100 درصد افزايش داشته است.» ( داخل پرانتر درصدها را من اضافه کرده ام).
البته توجه دارید که کوشیده بودند با باز کردن دروازه ها و به همت واردات، جلوی تورم را بگیرند که اگرچه، خیلی از واحدهای تولیدی داخلی را به روشکستگی کشاندند، ولی این هیولای تورم هم چنان حی و حاضر است. حالا مجسم کنید اگر محدودیت های تحریم اقتصادی تشدید بشود وموقعیت اعتباری ایران از آن چه که هست و تعریفی هم ندارد متزلزل تر بشود، یعنی، اگر واردات به این مملکت گل وبلبل ما به دست انداز بیفتد، من یکی که نمی دانم برسرافزایش قیمت ها چه خواهد آمد!
نه، راست نمی گویم. وقتی به آن فکر می کنم، ترس برم می دارد...